Roberta communiceerde niet meer. Ze staarde uren naar de muren van het verpleeghuis, leek zich niet bewust van haar omgeving en was weggezakt in haar dementie.
Muziektherapeut John Abel begon twee jaar geleden als muziektherapeut bij de instelling waar Roberta verbleef, A.G. Rhodes Tijdens de eerste ontmoeting met Roberta vermoedde hij dat muziek bij haar een groot verschil zou gaan maken en hij kreeg gelijk. Na 45 minuten luisteren naar John’s gitaar spel en het zingen van de groep, begon ze te reageren met een woord en soms zelfs een zin.
Na een tijdje gaf ze echter steeds minder reactie. “De muziektherapiegroep had geen impact meer”, zei John. In dezelfde periode zag een bestuurslid van A.G. Rhodes de film ‘Alive Inside’ op het 2014 Sundance Film Festival. Deze persoon was vastbesloten om Music & Memory te implementeren op alle drie de locaties. John schatte in dat Roberta een goede kandidaat zou zijn voor het gepersonaliseerde muziekprogramma. “Met het Music & Memory project zet ik de koptelefoon bij haar op en binnen twee uur is ze weer op het niveau waar ze oorspronkelijk ook zat door de muziektherapie groep”, zegt John. Een groot voordeel volgens hem is dat ze nu ongestoord naar haar eigen muziek kan luisteren. Het mooiste is dat ze toegang krijgt tot haar lievelingsnummers. Ook al is Roberta tachtig, ze houdt nog steeds van The Grateful Dead!
“We kwamen erachter via haar zus,” zegt John. “Het was een grote verassing voor me!”. Hij vroeg professioneel musicus Karen Luptop, die parttime aan het project werkt, om de afspeellijst te maken. “Ik vroeg Roberta of ze nog andere muziek wilde,” zei Karen, terwijl ze zich een gesprek met Roberta voor de geest haalde nadat ze naar haar iPod had geluisterd. “Ik had haar nog nooit zo spraakzaam gezien. Ze sprak in volledige zinnen. Ze zei, ‘Dat wil ik heel graag.’”
Later die dag kwam Roberta’s dokter Karen tegen in de hal. “Hoorde ik jou nou met Roberta converseren?”, vroeg ze Karen. “Ik was in de veronderstelling dat ze geheel non-verbaal was.”
Gepersonaliseerde muziek als aanvulling op muziektherapiegroepen.
“Ik zie Music & Memory als de perfecte aanvulling op de muziektherapiegroepen,” zegt John. “Ik moet mijn tijd verdelen over onze drie locaties, en dit maakt het mogelijk voor mij om bewoners individueel te helpen zonder fysiek aanwezig te zijn. Ik weet nu dat de bewoners naar muziek luisteren die ze werkelijk helpt, niet naar wat er willekeurig door de speakers in de woonkamer schalt.”
“Het element van het personaliseren is enorm belangrijk,” voegt Karen toe. Karen kwam oorspronkelijk een jaar geleden binnen als vrijwilliger nadat ze van een iPod donatie actie had gehoord. Al snel werd ze aangenomen om te helpen bij de implementatie van het snel groeiende Music & Memory programma van A.G. Rhodes.
“Mensen houden soms wel van muziek, maar willen niet aan een groep deelnemen, of ze willen gewoon niet weg uit hun kamer,” voegt ze toe. “We hebben een bewoner die niet in de muziek therapie groep wil, maar enorm van oude muziek van theater shows houdt. De activiteitenbegeleider vertelde me dat hij het heerlijk vond om Old Man River te zingen, dus ik heb een afspeellijst van Broadway muziek gemaakt. Hij kende de meeste nummers en zong alle teksten mee”
Een bewoner die opgeleid was als klassiek pianist kwam af en toe naar de muziektherapie groep maar miste het luisteren naar Bach en Chopin. “Ze wilde hele specifieke stukken horen. Ze hoorde deze stukken steeds in haar hoofd” zegt John. “Ze zei toen ze haar iPod kreeg, ‘Ik dacht dat ik deze muziek nooit meer echt zou horen. Ik kan ze niet meer spelen.”
Er was ook een bewoner die van opera hield. “Ik vroeg haar of ze een favoriete artiest had,” zegt Karen. “Ze kon alleen maar op ‘butterfly, butterfly.’ komen. Ik nam aan dat ze Madame Butterfly bedoelde, dus maakte ik een afspeellijst met Puccini’s mooiste aria’s. Ze zei dat dit haar favorieten waren toen ze er voor het eerst naar luisterde. Later ging ik nog even kijken hoe het ging en zei ze ‘Ik voel me meer mezelf dan ik me in de afgelopen jaren gevoeld heb.” Karen zegt dat de zoon van de operaliefhebster een grote fan is van het Music & Memory project. Hij geeft zijn moeder haar afspeellijst om haar te helpen om te gaan met haar dementie en haar hallucinaties. “Als de verwarring erger wordt geeft hij haar haar muziek om haar te helpen gronden en kalmeren,” zegt Karen.
Lievelingsmuziek horen vermindert verwarring en agitatie
John voegt toe dat zijn collega’s hebben ontdekt dat gepersonaliseerde muziek goed helpt bij bewoners die verward en geagiteerd zijn. “We hadden problemen met het douchen met een bewoner,” zegt hij. “Ze werd fysiek en verbaal erg agressief, dus we begonnen met het afspelen van haar muziek (Gospel en R&B) door een externe speaker terwijl ze onder de douche stond. Het gaf haar iets leuks om op te focussen, iets aangenaams, zelfs al was het douchen stressvol.”
Een jaar na de start van de implementatie van Music & Memory heeft A.G Rhodes nu rond de 80 bewoners die deelnemen, verspreid over de drie locaties die elk 130-150 bedden hebben. John en Karen zijn het er over eens dat Music & Memory een essentiële toepassing is en ze hopen nog meer bewoners toegang te geven tot hun gepersonaliseerde muziek.
“Mensen hebben veel baat bij John’s muziektherapiegroepen,” zegt Karen. “Hij herhaalt vaak dezelfde nummers als een vorm van analyse om te kijken wie het zich herinnert. Daarnaast houden mensen van de personalisatie van de iPods. Ze kunnen zich met hun eigen afspeellijst wegdromen. We zingen meestal geen Broadway muziek of Michael Jackson in de groepen. Music & Memory en muziektherapie vullen elkaar perfect aan”.
